Astriti sikurse shumica e ish partizanëve, ëndërronte një shoqëri të lirë demokratike, një atdhe të bashkuar dhe të përparuar. Meritat e tij të mëdha njiheshin nga udhëheqja më e lartë e Partisë, pikërisht ky fakt i fundit, bëri që ai të shpëtonte nga pushkatimi, pas arrestimit me 1945 në Korçë, (Nako Spiru, presidenti i Rinisë Shqiptare u bë garant për të).
Në vitin 1967, kur duke imituar “Revolucionin Kulturor Kinez” edhe në Shqipëri nisi një fushatë e egër kundër intelektualëve, Astritin e pushojnë nga puna si mësues duke u cilësuar si “armik” dhe e dërgojnë të punojë me kazëm. Mund të kish përfunduar më keq, sikurse sërish të mos ishte i njohur nga udhëheqja më e lartë e Partisë. Nisi kështu një periudhë tjetër e vështirë për të që vazhdoi, pas disa vitesh, me një punë private si mësimdhënës dhe përkthyes i disa gjuhëve.
Maji i vitit 1990 e gjen Astritin me familjen sërish në Perëndim, në Gjermani, SHBA, Zvicër ku ai nis jetën e emigrantit politik. Falë aftësive të tij intelektuale, arrin të integrohet në shoqërinë e atyshme duke fituar respektin e autoriteteve shkencore dhe politike vendase.
Shokët e tij të luftës ia shdërruan dënimin me punë të detyruar. “Për të punuar tokën me bel si një bujk primitiv, dhe pa makinë.” Një vuajtje, e cila lexohet ne sytë e tij që deri atëhere nuk mund të përshkoheshin. Në moshën 65 vjeçare, kur regjimi komunist pati një farë zbutje, para ngjarjeve të Ambasadave.
Astrit Leka strehohet në Gjenevë, pasi pati kaluar në Sh.B.A,, Kanada e nëpër Evropë;
- Në vitet 90 atë e shohim në të gjitha luftimet (për lirinë e popujve dhe të drejtve të njeriut.
Ai i mbron ato në kolokiume, forume duke përshkuar tërë botën. Ka takuar me personalitete politike dhe me të nderuar me Çmimin Nobel.
Ai themelon Shoqatën SOLIDEST- Shoqatë Ndërkombëtare Solidariteti per Zhvillimin e Vendeve të Lindjes, që ndihmon ish-vendet komuniste (sigurisht më tepër shqiptarët)
Atë e zgjedhin Këshilltar të përgjithshëm të Federatë Botëore të Veteranëve të Luftës, me 37 milionë anëtarë
Mbështet luftën kundra minave antinjeri.
Veprimtaria dhe projektet e “SOLIDEST”‘
Prof. Doc. Astrit Leka Kryetar i SOLIDEST-GJENEVË
Ish-Bashkëpuntor i Institutit të Shkencave (1947-1954), por me Vendim të Qeverisë nr.168, dt. 12.03.1952
Ish- Këshilltar i Pëgjithshëm i FMAC-Paris, Federata Botërore e Veteranëve të luftës, me 30 milionë anëtarë.
Zv. Kryetar i CEAC-Paris, Konfederata Europiane e Veteranëve dhe Viktimave të luftës
Gjenevë, 24 prill 2009.
Vitet e fundit, Prof. Dr. Astrit Leka si kryetar i SOLIDEST ka bashkëpunuar me OBVL (Organizata e Bashkuar e Veteranëve të Luftës antifashiste nacionalçlirimtare), me FMAC-Paris (Federata Botërore e Veteranëve dhe Viktimave të të gjitha konflikteve) si dhe me CEAC-Paris (Konfederata Europiane e Veteranëve dhe Viktimave të luftës). Kjo e fundit pas trajtimit të kësaj çështje në Asambletë e saj të mbajtura në Londër, Paris dhe Talin të Estonisë.
Diskutimet u zhvilluan në Paris nga 26 – 27 tetor 2006 në mbledhjen e parë ndërkombëtare të delegatëve të 23 shteteve më të rëndësishme të botës për “Kujtesën e ndarë“. Ky koncept i ri, “Kujtesa e ndarë” kërkon nga ata që shkruajnë historinë e një kombi, që të njohin edhe historinë e armikut para se të nisin shkrimin e historisë kombëtare. Dhe kjo shtrohet me qëllim që shkrimi i historisë të mos u lerë brezave urrejtjen kronike.
CEAC në Asamblenë e mbajtur në 16 Prill 2008, me propozimin e SOLDIEST adoptoi një rezolutë për të mbështetur projekte e shoqatës të kësaj natyre në bashkitë përkatëse të botës. Po në këtë rezolutë Asambleja e CEAC-ut u rekomandon organizatave europiane të veteranëve të ndjekin shembullin e shqiptarëve.
Përfundimisht në Asamblenë e saj të mbajtur më 21 Prill 2009 në Paris, me propozimin të nderuarit Astrit Leka adoptoi një rezolutë për të mbështetur projektet e tyre të kësaj natyre në bashkitë përkatëse të atyre qyteteve të mëdha ose kryeqyteteve të botës, ku kanë paraqitur deri më sot projekte për ngritje përmendoresh për një njohje më të mirë të botës shqiptare.
VETËFLIJIMI PËR MBROJTJEN E ATDHEUT, TIPAR MORAL I SHQIPTARËVE NDËR SHEKUJ (PËRMENDORE MBARËKOMBËTARE QË DO TË NGRIHET NË BORSH TË SARANDËS)
Njëkohësisht ka ndihmuar në realizimin e projektit të Konferencës së Gjenevës, mbështetur nga ministrja e jashtme e Mishelin Kalmire, për paqtimin e Izraelit me palestinezët, për mosprodhimin dhe heqjen nga përdorimi minave antinjeri etj. Ndër projektet e viteve të fundit, janë edhe ai për “Memorialin e Vetëflijimit të shqiptarëve në shekuj për mbrojtjen e trojeve atdhetare”, që do ngrihet në Borsh si dhe të memorialit të Pirros së Epirit shqiptar në Ascoli Satriano, Itali.
Projekti për ngritjen e memorialit në përkujtim të vetëflijimit të shqiptarëve në Borsh ka historinë e vet. Përfaqësuesit e shoqatës janë konsultuar me shumë shqiptarë e të huaj, që e kuptojnë rëndësinë e porjektit, të cilët i kanë mbështetur. Gjithashtu atyre iu u desh të siguronin në Shqipëri mbështjen e pushtetit lokal të Lukovës, si dhe atë të Vlorës që të mund të përparonte projekti, për t’u pranuar edhe nga Ministria e Kulturës e Shqipërisë. Sigurisht projekti gjeti edhe mbështetjen e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Ministrisë së Kulturës të Kosovës dhe Akademisë së Shkencave të saj, personaliteteve me vlerë të Maqedonisë, Malit të Zi si dhe të mjediseve universitare të botës së interesuar.
Shtypi Europian për Astritin
SHTYPI EVROPIAN datë 6 qershor, Strasburg: Gazeta autoritative franceze “DNA-Dernières nouvelles“ (Strasburgut) për fillimin e Javës shqiptare me titullin Astrit Leka “Hero shqiptar” “Astrit leka, héros Albanais” i ka përkushtuar gati një faqe gazete mbi aktivitetin e veprimtarit të shquar në Gjenevë, autor i vënies së bustit të Skenderbeut në Gjenevë z. Astrit Leka, një luftëtar kundër nazizmit dhe komunizmit, mbrojtës i palodhur i paqes.
Java e Shqipërisë në Universitetin e Strasburgut shkruan me titullin: “Astrit Leka hero shqiptar” “Astrit Leka, hérois Albanais” Shqipëria do të marri kryesinë e Këshillit të Evropës, sot në mesditë. Një ngjarje kjo që është vlerësuar nga fakulteti i Shkencave Shoqërore të Universitetit të Strasburgut me një javë ekspozitash dhe Konferencash për këtë vend, ka shkruar në fillim të gazetës e përditshmja francese DNA.
Astrit Leka luftëtar kundër nazizmit dhe komunizmit, mbrojtës i palodhur i paqes, është i ftuari i Universitetit. Ai ka kontribuar në mëse 60 vjet lufte kundër pushtuesit nazist, ushtrisë së Musolinit dhe regjimit komunist shqiptar. Astrit Leka, ky intelektual shqiptar, është strehuar në Zvicër në vitet 90 dhe është shtetas zviceran. Ky luftëtar nuk ka bërë pjesë kurrë në ndonjë parti politike, por ka ndihmuar gjithmonë ata që punojnë për të mirën e popujve.
Kjo figurë e madhe e luftës së shqiptarëve për liri, edhe pse me një histori deri diku të panjohur deri me rastin e ardhjes së tij për të ndjekur marrjen e kryesisë së Këshillit të Evropës, për të treguar luftërat e tij për liri për vendin e tij dhe për të drejtat e njeriut, nëpërmjet një konference që do të mbajë, dhe dy ekspozitave që u paraqitën për Shqipërinë dhe Shqiptarët.
- Një jetë shumë aktive për një person gati 90 vjeçar, i cili vazhdon të luftojë sidomos për “ngritjen e prestigjit të Shqiptarëve ne botë”. Astrit Leka nuk e fsheh krenarinë e vet që vendi i tij ka aderuar në Këshillin e Evropës në vitin 1995 dhe sot është në krye të këtij Këshilli që nga muaji maj deri në nëntor 2012. Ai pret tashmë hyrjen e Shqipërisë në Bashkimin Evropian. Kjo thotë ai do të ishte një zbatim i drejtësisë ndaj popullit tim dhe Shqipërisë sonë që është i vetmi vend në Evropë, në territorin e të cilit janë zhvilluar të gjitha konfliktet e shekullit të XX të Evropës, me përjashtim të Luftës Turko-Greke dhe Luftës civile në Spanjë, – dokumenton ai. Zjarri në sytë e tij nuk do të shuhet pa e parë Shqipërinë të bëjë denjësisht pjesë në Evropë, përfundon shkrimin gazetar franceze DNA për veprimtarin e njohur shqiptar në Gjenevë Prof. Dr. Astrit Leka.
- Vlerësime domethënëse lidhur me këtë është edhe ky fakt:
Rektori i universitetit të Friburgut prof. Meir i shkruan Astruitit se “Njohuritë tuaja, aktivitetet tuaja si dhe personaliteti juaj bëjnë që Universiteti ynë do të jetë i nderuar t’ju ketë si personel të tij”.
Ndërsa Prof. H. Usprung, sekretar shteti i Zvicrës që drejtonte kërkimet shkencore të këtij vendi, i njohur në takime ndërkombëtare kërkoi që të vija emrin e tij si referencë në letrat që do t’i dërgoja autoriteteve zvicerane.”
Intelektualët Leka
“Profesor Astrit Leka dhe e shoqja Emineja intelektuale e shquar me disa diploma fakulteti, kanë bërë shumë që figurat tona kombëtare të gjejnë truall edhe jashtë atdheut, ndërsa që tash edhe Tirana të stoliset me bustin e antropologut zviceran, Eugen Pittard, një mbrojtës shumëvjeçar i shtetit shqiptar”. Rexhep Rifati
Profesor Astrit Leka, një nga personalitetet më të shquara shqiptare në Zvicër, ndonëse në moshë të shtyrë, asnjëherë nuk pushoi së vepruari për çështjen shqiptare.
Ajo çka bie më së shumti në sy, kur viziton banesën e tyre, janë librat e shumta në gjuhë të ndryshme, bashkë me qindra dosje e dokumente që kanë zënë thuajse gjysmën e dhomave. Në to pas tjerash, përshkruhet edhe rrugëtimi jetësor i këtyre dy intelektualëve të spikatur që tash e 60 e sa vite, pos dashurisë e kurorës i ka bashkuar edhe shkenca dhe kauza atdhetare.
Si Astriti ashtu edhe Emineja kanë biografi të pasura, por edhe të dhembshme e krenare. Profesori prej dy dekadash jeton në Zvicër, është kryetar i shoqatës “Solides” për zhvillimin e vendeve të lindjes, kryetar nderi i bashkimit të Intelektualëve shqiptarë në Zvicër dhe zvkryetar i Konfederatës Evropiane të Veteranëve të Luftës.
Qysh në vitin 1939 del vullnetar kundër pushtimit fashist, pasi në vitin ‘41-n braktis shkollën e mesme në Firence dhe kthehet në atdhe për të mbështetur luftën. Pas çlirimit ka punuar si bashkëpunëtor i Institutit të Shkencave (1947-1954), ndërsa ka kryer studimet e larta në:
- Fakultetet Gjuhë-Letërsi,
- Histori-Gjeografi
- Fakultetin Ekonomik
dhe është i pajisur me tri diploma. Është njohës i mirë i 5-6 gjuhëve të huaja. Të veçantë prej vitesh e bënë edhe puna në mërgatë, në sensibilizimin e opinionit ndërkombëtar për çështjen shqiptare, veçmas lidhur me pavarësinë e Kosovës dhe afirmimit të figurave kombëtare.
Mision dhe shqetësim i tij i mëtejshëm është ngritja e busteve të figurave shqiptare në botë, siç janë Skënderbeu, Nënë Tereza e tjerë.
Prof. Dr. Astrit Leka është iniciator i ngritjes së bustit të Skënderbeut në Gjenevë, ai ka kontribuar për ngritjen e bustit të tij në Itali, Paris, Londër, Argjentinë, Manila, Australi, Buenos- Aires dhe iniciativa e tij po vazhdon në shumë vende të tjera të botës, në bashkëpunim me komunitetet shqiptare atje,- përkujton profesor Astriti.
Dhe jo vetëm sa i përket figurave shqiptare, por edhe të popujve të tjerë. Tregon edhe projektin për ngritjen e bustit të antropologut të njohur zviceran Eugen Pittard (1867-1962),. i cili pos që kishte vizituar disa herë Shqipërinë e kishte mbështet atë edhe në selinë e kombeve. Ndaj edhe nga qeveria shqiptare qe shpall konsull nderi i Shqipërisë. Pritet që busti i këtij shkencëtari zviceran e miku të shqiptarëve të inaugurohet në Tiranë.
Edhe Emineja, si edhe Astriti, ka një kujtesë të shkëlqyeshme. Ajo ndoqi shembullin e bashkëshortit, rrugën e mosnënshtrimit. Tregon se në kohën e saj ishte ndër gratë e rralla shqiptare me dy fakultete deri në vitin 1958: Biologji-Kimi dhe Mjekësi Veterinare. Në fakt ishte një nga dy gratë shqiptare mjeke veterinare të para të diplomuara në Shqipëri, por që siç tregon u ndodh para një alternative shumë të vështirë, kur burrin e saj e shpallën si “Armik të popullit”. Në këto rrethana detyrohet të sakrifikojë punën si kërkuese shkencore në Fakultetin e Mjekësisë Veterinare dhe ti nënshtrohet punës së rëndë në terren në një stallë. Madje edhe vet i shoqi, vjehrri dhe gjithë familja Leka, kërkuan nga ajo ta ndante Astritin, pasi organet e dhunës komuniste në Shqipëri vepronin pa kurrfarë mëshire. Ajo për asnjë çmim nuk pranoi të largohet nga Astriti, me të cilin edhe tash në këtë moshë gëzon një pleqëri të bardhë, siç thuhet në popull.
Emineja tregon edhe një mirënjohje interesante, kur Këshilli i Fakultetit të Mjekësisë Veterinare, me vendimin nr. 34 të datës 2 dhjetor 2010, plot 44 vjet pasi e kishin çuar të punonte te stallat e derrave, i akordoi diplomën: “Mirënjohje e Fakultetit” me motivacion: “Për kontributin e shquar në ndihmë të formimit të brezave të studentëve veterinerë dhe punës së palodhur kërkimore-shkencore në funksion të zhvillimit të bujqësisë”.
Për profesorin është shkruar libri “Astrit Leka, vite të stuhishme” nga z. Kopi Kycyku dhe nga z. Adem Demaçi.
Dashamirësit dhe të interesuarit mund të komunikojnë për të kontribuar për ndërtimin e përmendores me Prof. Dr. Astrit Leka në adresën
astrit.leka@bluewin.ch.
Burimi:http://www.preshevajone.com/ https://prointegra.ch/
Përshtati për ALVA M. Perja
